Hoe zit nu eigenlijk precies met een zwangere werkneemster?

Hoe zit nu eigenlijk precies met een zwangere werkneemster?

Iris komt binnen bij je op kantoor en wil graag iets vertellen…ze is zwanger!

Veel werkgevers krijgen er ooit mee te maken: een werkneemster die komt melden dat ze zwanger is. Wat moet je dan doen? Naast ze te feliciteren natuurlijk ?, zijn er een aantal zaken te regelen en regels waar je rekening mee moet houden. Met deze blog helpen we je op weg (let op voor het onderwijs gelden andere regels!).

Iedereen is er wel van op de hoogte dat werkneemsters zwangerschaps- en bevallingsverlof krijgen, maar

Hoelang;
en wie betaalt dat;
en wie vraagt dat aan en waar vraag je dat aan;
en wat als een werkneemster ziek wordt;
of uit dienst gaat?

Laten we bij het begin beginnen…

Een werkneemster moet uiterlijk 3 weken voordat zij met zwangerschapsverlof wil gaan melden dat ze zwanger is. ‘Vergeet’ ze dat; dan gaat het zwangerschapsverlof niet in. Overigens gaat het dus om een melding en is instemming van jou, als werkgever, niet vereist. In de meeste gevallen zal een werkneemster al ruim voor die tijd haar zwangerschap melden; op een gegeven moment gaat zo’n zwangerschap toch wel opvallen ?.

Zo rond de 12 weken kan de werkneemster een zwangerschapsverklaring vragen bij de verloskundige, huisarts of gynaecoloog. In deze verklaring staat de vermoedelijke bevallingsdatum (= uitgerekende datum). Die datum is de basis voor het berekenen van de dag dat het zwangerschapsverlof (- en bevallingsverlof) in gaat. Bij elkaar opgeteld heeft een werkneemster recht op, zwangerschaps- én bevallingsverlof samen, 16 weken verlof.

Zwangerschapsverlof; hoelang?

Standaard gaat het zwangerschapsverlof 6 weken voor de bevallingsdatum in. Bijvoorbeeld; Iris is uitgerekend op 25 oktober en gaat dus op 13 september met verlof. Iris kan er echter voor kiezen om door te werken tot uiterlijk 4 weken voor de bevallingsdatum. Dus in plaats van 13 september gaat ze pas op 27 september met verlof. Het totaal van 16 weken verlof blijft bestaan. De 2 weken die Iris korter aan zwangerschapsverlof heeft, worden als het ware aan het bevallingsverlof geplakt; dus ze heeft dan 2 weken langer aan bevallingsverlof.

De keuze voor 4, 5 of 6 weken door werken bestaat niet als Iris ziek wordt door de zwangerschap en dus al eerder uitvalt. In dat geval gaat ze sowieso 6 weken voor de uitgerekende datum met verlof.

Tweeling of meerling?

Blijkt dat Iris zwanger is van een tweeling, dan heeft ze het recht om 10 weken voor de uitgerekende datum met verlof te gaan. Dus in plaats 13 september mag ze al op 16 augustus met zwangerschapsverlof. Iris mag er voor kiezen om tot 8 weken voor de uitgerekende datum door te werken, tenzij ze wegens ziekte eerder uitvalt.

 

 

Bevallingsverlof; hoelang?

Iris moet uiterlijk 2 dagen na haar bevalling melden dat ze is bevallen. Dus bevalt ze op maandag dan meldt ze dat uiterlijk op woensdag.

Het bevallingsverlof gaat pas in op de dag van de geboorte van de baby en dus niet de vermoedelijke datum. In de basis heeft een werkneemster recht op 10 weken bevallingsverlof (overigens mag een werkneemster na 6 weken bevallingsverlof verzoeken om de resterende tijd verspreid op te nemen).

Bevalling op de uitgerekende datum

Op 25 oktober wordt dochter Sanne geboren. Alles gaat goed met moeder en kind. Fijn! Maar tot wanneer blijft ze nu afwezig? Als we er vanuit gaan dat ze gewoon tot 6 weken voor de uitgerekende datum heeft gewerkt dan geldt: 25 oktober + 10 weken= 3 januari.

Heeft ze twee weken langer doorgewerkt, dan heeft ze bevallingsverlof tot en met 17 januari (25 oktober + 12 weken).

Bevalling na de uitgerekende datum

Niet op 25 oktober, maar pas op 5 november wordt Sanne geboren. Bijna twee weken later dan de uitgerekende datum. In dit geval bereken je de daadwerkelijk duur van het bevallingsverlof vanaf 5 november. Laten we er even vanuit gaan dat Iris gewoon voor 6 weken zwangerschapsverlof heeft gekozen; het bevallingsverlof duurt dan tot en met 14 januari. Als het ware heeft Iris dus (bijna) twee weken extra aan verlof gekregen; geen 16 weken (10+6) maar bijna 18 (10+8) weken.

Als Iris gekozen zou hebben door te werken tot 4 weken voor de uitgerekende datum dan zou haar verlof hebben geduurd tot en met 28 januari.

Bevalling voor de uitgerekende datum

Sanne wordt geboren op 10 oktober, 15 dagen te vroeg. Iris was op 13 september met verlof gegaan. Ze heeft dus geen 6 weken zwangerschapsverlof gehad, maar 4 weken. In dit geval wordt het bevallingsverlof verlengd met 15 dagen. Praktisch gezien betekent dit dat ze nog steeds tot en met 3 januari verlof heeft (zoals ook het geval is als ze op de uitgerekende datum zou bevallen).

Dit is alleen anders als Sanne wegens medische toestand langer dan 7 dagen in het ziekenhuis moet verblijven. Iris mag in dat geval de termijn, vanaf de 8e dag totdat de opname duurt, vastplakken aan haar bevallingsverlof. Deze dagen hoeven overigens niet aaneengesloten te zijn, maar moeten wel liggen binnen het daadwerkelijke bevallingsverlof (en kan dus ook niet langer duren dan het daadwerkelijke bevallingsverlof).

Stel dat Iris 8 weken voor de uitgerekende datum bevalt, dus nog voordat haar verlof is begonnen. Dan gaat haar verlof in op de dag na de geboorte. Het verlof duurt dan in totaal 16 weken; ze heeft dus als het ware 16 weken bevallingsverlof. Let op: óp de dag van haar bevalling heeft Iris in dit geval recht op een Ziektewet-uitkering! Dat is een andere aanvraag bij het UWV.

Tweeling of meerling?

Blijkt Iris zwanger van een tweeling, dan heeft ze totaal recht op 20 weken verlof. Deze 20 weken bestaan uit 10 weken zwangerschapsverlof en 10 weken bevallingsverlof. De duur van het bevallingsverlof is in die zin gelijk.

Bij meerlingen die in het ziekenhuis worden opgenomen, geldt slechts een keer de verlenging van de ziekenhuisopname.

Wie betaalt dat?

Het Uitkeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV). Werkneemster heeft dus recht op een uitkering, de zogenoemde WAZO-uitkering. Deze uitkering kun je direct laten uitbetalen aan de werkneemster (bijvoorbeeld als ze gedurende haar zwangerschap uit dienst gaat), maar in de meeste gevallen wordt de uitkering uitbetaald aan jou als werkgever en jij betaalt dan het loon aan werkneemster door. De hoogte van de uitkering is gelijk aan 100% van het dagloon.

Wie vraagt dat aan en waar?

Iris vraagt het aan, door tussenkomst van haar werkgever, bij het UWV. In de praktijk betekent dit dat jij als werkgever (digitaal) de uitkering aanvraagt. Dit doe je maximaal 4 en minimaal 2 weken voor de ingangsdatum van het verlof. Bij de aanvraag heb je dan de zwangerschapsverklaring nodig waarop de vermoedelijke datum van de bevalling staat. Ook wil je van de werkneemster weten wanneer de uitkering in moet gaan: werkt ze door tot 6 weken voor de bevalling of misschien 5 of 4?

Wordt de uitkering niet tijdig aangevraagd, dan is slechts recht op een uitkering voor de tijd dat het recht valt in het jaar voorafgaand aan de datum van aanvraag. Kort door de bocht: zorg dat je de uitkering alsnog binnen 1 jaar van de zwangerschap aanvraagt.

Wil Iris aanspraak maken op de verlenging wegens langer verblijf door de medische toestand van Sanne dan moet ze dat op dezelfde dag melden bij jou. Ook dient ze het direct te melden als de opname van Sanne is beëindigd. Jij als werkgever geeft dat dan weer door aan het UWV. Daarvoor heb je een verklaring nodig van het ziekenhuis.

Wat als mijn werkneemster ziek wordt?

Als je werkneemster ziek wordt is het belangrijk dat vastgesteld wordt door de bedrijfsarts of de ziekte, zeg maar arbeidsongeschiktheid, het gevolg is van de zwangerschap (of bevalling) óf dat de werkneemster niet kan werken door een andere oorzaak, bijvoorbeeld een gebroken been.

Als een werkneemster arbeidsongeschikt is als gevolg van de zwangerschap of bevalling dan heeft zij recht op een uitkering op grond van de Ziektewet (ZW). Het UWV betaalt dan 100% van het dagloon door. Let op dit is dus een ander soort uitkering en dient apart aangevraagd te worden bij het UWV.

Let ook op dat als de werkneemster na haar bevalling (nog steeds) ziek is, dat de kans groot is dat je haar binnen 4 dagen wederom ziek moet melden bij het UWV!

Mocht een werkneemster binnen de eerste 24 weken van haar zwangerschap een abortus ondergaan of een miskraam en ze meldt zich ziek. Ook dan heeft ze recht op een Ziektewetuitkering.

Mocht de zwangerschap na 24 weken zijn beëindigd door een vroeggeboorte of is de baby bij de bevalling overleden dan heeft de werkneemster vanaf de dag na de bevalling recht op een WAZO-uitkering van 16 weken.

Als werkneemster ‘slechts’ een gebroken been heeft dan heeft ze geen recht op een Ziektewetuitkering, maar gelden de gewone regels bij ziekte. Jij als werkgever betaald dan zelf het loon door conform de arbeidsovereenkomst of cao. Dit is slechts anders als ze haar been breekt tijdens haar zwangerschaps- of bevallingsverlof, dan heeft ze ‘gewoon’ recht op de WAZO-uitkering.

 

 

Wat als mijn werkneemster uit dienst gaat?

Als werkgever kun je de arbeidsovereenkomst met een werkneemster niet opzeggen gedurende de zwangerschap en ook niet gedurende het bevallingsverlof, én de daarop aansluitende 6 weken en/of de periode nadien bij arbeidsongeschiktheid. Zelfs niet als je de werkzaamheden van de onderneming beëindigd!

Wat kan wel?

Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van rechtswege laten aflopen, de werkneemster schriftelijk laten instemmen, ontslaan tijdens proeftijd of ontslag op staande voet geven. Uiteraard allemaal volgens de daarbij behorende regels.

Stel dat inderdaad het contract van Iris afloopt…als haar bevallingsdatum binnen 10 weken na het einde van de arbeidsovereenkomst ligt heeft zij alsnog recht op een WAZO-uitkering. Als werkgever meld je haar dus zwanger, maar uiteindelijk ook uit dienst.

 

Kortom

  1. Werkneemster meldt uiterlijk 3 weken voor ingang van zwangerschapsverlof haar zwangerschap (en toont daarbij de zwangerschapsverklaring).
  2. Werkgever vraagt uiterlijk 2 weken voor ingang van het zwangerschapsverlof de WAZO-uitkering bij het UWV aan.
  3. Werkneemster gaat met zwangerschapsverlof tussen de 6 en 4 weken voor de uitgerekende datum.
  4. Werkgever betaalt het loon door aan werknemer (en ontvangt de WAZO-uitkering van het UWV)
  5. Werkneemster meldt uiterlijk 2 dagen na haar bevalling dat ze bevallen is.
  6. Werkgever betaalt het loon door aan werknemer (en ontvangt de WAZO-uitkering van het UWV)
  7. Na 10 weken komt werkneemster weer werken en eindigt de uitkering (uitzonderingen daargelaten, zoals ziekte, opname vakantiedagen en ouderschapsverlof).

 

Twijfel je nog over de zaken die je moet regelen of heb je graag hulp bij zo’n situatie, neem dan contact op via babette.melsen@fifthadvocatuur.nl

Heb je graag meer informatie over de rechten en regels die gelden voor je werknemer die partner is van een zwangere vrouw? Lees dan mijn blog over dat onderwerp.